İstanbul’da yaşanan konut sıkıntısı had safhaya ulaştı. İstanbul Valiliği’nin verdiği son bilgiye göre şehirde 1.2 milyon mülteci bulunuyor. Şehirde yaşayan 15-17 milyon Türkiye Cumhuriyeti vatandaşını da hesaba katınca, boşanma, evlenme ve eğitim noktasında şehirde her yıl gereken 100 bin konut Covid-19 şartlarında karaborsaya düştü. Emlakçıları maaşa bağlayan al satç’ılar vatandaşa ev kaptırmıyor, 1 milyona aldıkları daireyi 1 saat sonra 2 milyona satışa koyuyor.
Konut imalatçıları, başta demir ve çimento olmak üzere inşaat malzemelerine gelen yüzde 200’e varan zamlardan yakınıyor. Peki, gerçekte sorun bu zamlardan mı ibaret?
Covid-19’un başlaması ile beraber Koç Holding başta olmak üzere büyük şirketlerin uzaktan çalışmayı kalıcı hale getirmesi, İstanbul’dan kaçışı beraberinde getirdi. Mali durumu iyi olanlar Ege Bölgesi’ne yerleşme furyasını başlattı. İzmir ve Muğla’da yeterince konut stoku olmaması nedeniyle bu bölgede 2020 ve 2021’de konut fiyatları yüzde 300’den fazla değerlendi. Bölgede ev almak isteyenler ise İstanbul’daki evlerini yüzde 200’e varan zamlarla satışa çıkarttı. Yeni konut üretilmemesi nedeniyle konutlara istenen yüksek ücret beraberinde zincirleme fiyat artışını getirdi.
Büyük Mülteci Sorunu
Fiyatlarda bir başka yükseliş nedeni de mülteciler. İstanbul, dünyanın en büyük mülteci şehri durumunda. İBB’ye göre şehirde 2 milyonu aşkın, İstanbul Valiliği’ne göre ise 1.2 milyon mülteci bulunuyor. Mülteciler ise ekonomik olarak daha ucuz bölgelerde ikamet ediyor. Böylece Bağcılar, Esenler, Güngören, Esenyurt ve Fatih’te kiralık ve satılık daire kalmadı. Bölgede yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ise kendilerine Anadolu Yakası’nda ev aramaya başladı. Ümraniye, Çekmeköy, Kartal ve Pendik gözde hale geldi. Bu bölgede normal şartlarda yatırım yapmak isteyenler ise konut kalmaması nedeniyle yönlerini Kadıköy, Üsküdar gibi noktalara çevirdi.
Kadıköy’de Kozyatağı ve 19 Mayıs Mahalleleri, şu anda yükselişte birinci sırada yer alıyor. 2020 yılında 1 milyon TL olan 120 m2 bir daire, bugün iki mahallede 5 milyon TL’den alıcı bekliyor.
Yani evden çalışma ve mülteci akını İstanbul’da konut fiyatlarını patlattı.
Simsarlar Kimseye Bırakmıyor
Peki, daha sonra ne oldu?
Ceplerinde para olan al satçı olarak tabir edilen, vergi levhası olmayan ve paradan para kazanan bir kesim İstanbul’da konutta yaşanan karaborsayı fırsat bildi. Emlakçılara ‘Çıkan evleri önce bize gösterin’ diye maaşa bağlayan al satçılar, 1 milyon TL altındaki tüm daireleri 1 saat içinde satın alıyor. Daha önce dairelere yatırım yapıp, tamir ettirdikten sonra satan bu al satçı kitle şimdi Sahibinden.com aracılığı ile vatandaşa sunulmadan emlakçı vasıtası ile 1 milyon TL’ye aldıkları daireleri 2 hatta 3 milyon TL’den aynı gün satışa sunuyor.
Mahallelerinde önceki gün 1 milyon TL değer biçilen ve aynı gün satılan bir dairenin 2 milyon TL’ye satışa konduğunu gören diğer mahalle sakinleri de aynı anda evlerine yüzde 50 ve 100’e varan oranda zamlar gerçekleştiriyor. Öte yandan kiralık evlerde de ciddi oranda artışlar kaydediliyor.
Geçen yıl İstanbul’da konut satışında rekor kırılmış olsa da, bunun ana sebebinin dolar kurlarında yaşanan oynaklık ve faizin düşmesi nedeniyle parasını koruma telaşında olan vatandaşın, deprem güvenliğini de hiçe sayarak eski konutlara para basmasından kaynaklandı.
Bu furyada en çok kazanan satış vergisi alan devlet değil, evleri ucuza kapatan al satçı ve bu işlemlere aracılık eden emlakçılar oldu.
İstanbul’da bugün orta halli aileler yaşadıkları semtlerde konut bulamıyor. Bu da semtlere yabancı akınını beraberinde getiriyor. Bugün Kadıköy’de ciddi bir Arap akını başlarken, yakın zamanda Bağdat Caddesi’nin tamamen Arapça tabelalarla dolan Fatih’e dönmesi endişesi hakim.