Konut fiyatlarını beğenmeyen inşaat firmaları ev imalatı yapmayı bıraktı. İstanbul’da yeni konut kalmazken, depreme dayanıksız konutların fiyatları yüzde 200’den fazla zamlandı. Konut yapmama konusundaki ısrarları birkaç yıl daha sürecek firmalar artan maliyetler ve faiz oranlarını gerekçe gösterirken, İstanbul’da 20 milyon kişinin 7’nin üzerinde gerçekleşecek depremdeki akıbetinin ne olacağı ise merak konusu.
Türkiye’de konut piyasasının kalbi İstanbul’da atıyor. Tüm konut fiyatları İstanbul’a göre şekilleniyor; önemli projeler bu şehre yapılıyor. Bu anlattığımız durum 2019 yılına kadar böyle devam ediyordu. Büyük müteahhitler her gün birbiri ardına yeni konut projeleri açıklıyor, gazeteciler olarak biz günde 2 hatta 3 yeni proje tanıtımına katılıyorduk. Fakat son yıllarda bir gelişme meydana geldi ve müteahhitler konut imalatını bıçak gibi kesti. Kendilerine sorulduğu zaman başta demir olmak üzere, yüzlerce kalem inşaat malzemesinin fiyatında önlemeyen bir yükselişin maliyetleri arttırdığı bu nedenle de konut yapmadıklarını dile getirdiler.
Covid ekmeğe yağ sürdü
Araya Covid-19’un da girmesiyle beraber, herkesin evinden çalışması, memur tayinleri ve okul açılışlarında bile konut ihtiyacının azalması beraberinde konutlara olan talebi düşüreceği yerde artırdı. Burada farklı bir durum meydana geldi. Dövizde ekonomik krizle beraber yaşanan yüzde 40’a yakın artış, 250 bin dolara vatandaşlık sağlayan yasa ile birleşince ülkelerinde siyasi krizler olan Irak, Suriye gibi ülkelerin vatandaşlarından yoğun bir konut alım talebi gelmeye başladı.
Döviz arttı yabancılar konut aldı
Bu etapta markalı konutlar ve müteahhitler ellerindeki konutları Ortadoğulu Arap ve Avrupa’da yaşayan Türklere pazarlamaya başladı. Yeni üretim de olmaması nedeniyle konut fiyatlarında ciddi bir yükseliş kaydedildi. Bu yükseliş
2019-2020 arasında yüzde 70
2020-2021 arasında ise yüzde 110’u bulan seviyelere ulaştı.
Bir başka değişle, 1900’lü yılların başında İsviçreli bir mücevher firmasının piyasadaki tüm elmasları toplayıp, bu parlak taşın fiyatını 1000 katına kadar artırması gibi Türkiye’de de müteahhitler ve inşaat firmaları konut yapımını askıya alarak fiyatların 2 yılda yüzde 200’den fazla artmasını sağladı. Bu yıl için de herhangi bir konut projesine imza atmayan firmalar, fiyatların daha da yükselmesini bekliyor.
Eski konutlar el yakıyor
Covid-19 döneminde Ege ve Akdeniz’e başlayan uzaktan çalışma göçü ile bu bölgelerde konut fiyatları astronomik şekilde arttı. İstanbul’daki konutlarını satan ya da kiraya veren mülk sahipleri bu bölgeye yerleşti. Şimdi yangınlardan sonra geri dönmek isteyen konut sahipleri, mülklerindeki kiracılara yüzde 200’e varan zam oranları sunuyor, kabul etmeyenler için ise mahkemenin yoluna gidiyor. Yine geri dönmek isteyenler için ise İstanbul’daki konut fiyatları bir haftada yüzde 20 daha zamlandı.
Toparlamak gerekirse
-İnşaat firmaları ve müteahhitler konut üretmeme yarışına başladı
-Türkiye’deki mevcut konut stoku evlilik, boşanma gibi nedenlerle eridi
-Azalan konuta astronomik oranda zamlar yapıldı
-Konut fiyatları arttıkça, inşaat imalat fiyatları da zamlandı
İstanbul’da 45 yaşında, depreme dayanıksız, oldukça da yıpranmış bir konut Kadıköy, Şişli, Maltepe, Beşiktaş, Sarıyer gibi bir ilçede bulunuyorsa 2 milyon TL’ye yakın fiyatla satılıyor. Bu konutu alanlar aynı zamanda bir mezar satın almış oluyor.
Marmara’yı etkileyecek 7’nin üzerinde 2 büyük depremin peş peşe gerçekleşeceğine ilişkin bilimsel açıklama düşünülünce, konut fiyatlarının piyasa şartlarından daha da fazla yükselmesi için üretim yapmayan inşaat firmaları, sadece enflasyon yaratarak ekonomiyi bozmuyor, aynı zamanda milyonlarca kişinin de canıyla oynuyor.