Covid-19 hayatın her alanını değiştirdiği gibi, çalışma dünyasında da devrim niteliğinde kararların alınmasını sağladı. Türkiye’de Covid-19 öncesi sadece 600 bin kişi uzaktan çalışırken, bugün telekomünikasyon savunma, enerji ve siber güvenlik gibi kritik alanlardaki 6 milyon çalışan uzaktan iş yapıyor. Türkiye’nin ve dünyanın lider veri merkezi alt yapı sağlayıcılarından Vertiv’in Türkiye ve Orta Asya Ülke Müdürü Zekai Güler, uzaktan çalışmanın artmasıyla beraber veri merkezlerine olan talebin de arttığını söyledi. Güler, “Veri merkezi yatırımlarında 2020’nin ilk 6 ayında 2019’un tamamında gerçekleşen yatırım miktarının üzerine çıkıldı. Salgın, veri merkezleri sektörüne talebi hiç olmadığı kadar artırdı” dedi. Güler, artan taleple beraber veri merkezlerinin dönüşümünün de ön plana çıktığını anlatarak, “Artan dijitalleşmeye paralel şekilde 2021 yılında Vertiv olarak önceliklerimizden biri de veri merkezi dışında kalan sanayi, kesintisiz üretim süreçleri, kritik tesisler, çok şubeli yapılar gibi alanlarda hem bilgi işlem altyapısının tamamlanması hem enerjinin kesintisizliğini sağlamak olacak” dedi.
Vertiv Türkiye ve Orta Asya Müdürü Zekai Güler, HardwareLab Genel Yayın Yönetmeni Erdinç Akkoyunlu’nun veri merkezlerine ilişkin sorularını şu şekilde yanıtladı:
Sektör İçin Çözümler Üretiyoruz
Gündemi uzun süre meşgul eden WhatsApp tartışmasının temelinde, veri güvenliği ile verinin yurt dışında depolanması konuları vardı. Vertiv olarak, veri güvenliği konusundaki bakış açınız nedir?
“Vertiv olarak veri merkezi altyapısı ürünleri sunmaktayız ama veri güvenliği ve depolamasıyla ilgili ürünlerimiz veya çözümlerimiz bulunmuyor. Bildiğiniz gibi veri güvenliği ve depolama süreçleri daha çok siber güvenlik yazılımı, sunucu sağlayan şirketlerin ana işi. Biz, veri merkezlerinde, sınır bilişimde, kritik BT sistem odalarında bulunan depolama, sunucu ve güvenlik sağlayan cihazların ve yazılımların verimli, düzgün ve kesintisiz çalışmasını sağlayan kritik altyapı çözümleri sunuyoruz.
Veri güvenliğinin fiziksel güvenlik tarafındayız. Sunduğumuz sağlam kabinetler, ısı, nem, sıcaklık sensörleri, uzaktan izleme ve yönetim yazılımı ürünlerimizle sektöre çözümler üretiyoruz.”
Yatırım Miktarı Yükseldi
Covid-19 döneminde iş yapış şekilleri değişti; evden çalışma mecburi hale geldi. Bu durum veri akışında nasıl bir değişikliğe yol açtı? Süreçte neler yaşadınız?
“Pandemi bizim her zamankinden daha proaktif olduğumuz bir dönemi başlattı. İnsanları birbirine bağlı tutmaya ve bilgi akışını sağlamaya kendini adamış bir şirket olarak müşterilerimizin iş sürekliliğini sağlamaya odaklandık. Biz, BT ve telekomünikasyon ağlarının çalışmasını sağlayan kritik dijital altyapıyı sağlıyoruz. Hastaneleri, hükümetleri ve diğer temel hizmetleri çalışır durumda ve bağlı tutmada önemli bir rol oynuyoruz. Daha fazla kişinin uzaktan çalışması, öğrenmesi ve bağlantı kurmasıyla iş sürekliliği her zamankinden daha kritik bir konu haline geldi. Bu durum verilerde eş zamanlı bir büyüme ve veri merkezleri için de büyük bir talep yarattı. Veri merkezi yatırımlarında 2020’nin ilk 6 ayında 2019’un tamamında gerçekleşen yatırım miktarının üzerine çıkıldı. Salgın, veri merkezleri sektörüne talebi hiç olmadığı kadar artırdı. Streaming servisleri, bulut tabanlı oyunlar, evden çalışma uygulamaları gibi araçların gittikçe artan oranda kullanılması, bu servislerin kullanılmasını sağlayan veri merkezi ve sunucular üzerinde artan baskı oluşturdu. Salgın süresince bulut servisi sağlayıcıları için veri merkezleri çok daha önemli hale geldi. Bu süreçte veri merkezi lokasyonlarının sayısı artarken 2019’dan kalan ve devam eden planlar da hızlandı. “
Trafikte 2.5 Kat Artış Yaşanacak
5G ile beraber hayatımızda neler değişecek? Bu veri depolama ile güvenliği alanında hangi değişiklikleri getirecek?
“Kritik altyapıların sürekli çalışmasının önemi pandemiyle birlikte iyice ortaya çıktı. Pandemi sonrasında 5G, Endüstri 4.0 ve Nesnelerin İnterneti gibi teknolojiler sektörde büyümeyi sürükleyen ana konular olacak. 5G şebekelerinin hayata geçmesiyle elde edilecek veri akışı ve gecikme süreleri sayesinde hibrit bilişim, entegre sistemler ve sınır bilişim (edge computing) uygulamaları yeni bir dijital çağa kapı aralayacak. Geleceğin veri merkezlerine yönelik yaptığımız araştırmalarla pazarı “edge” odaklı dönüşümün beklediğini, sınır bilişimin yakın geleceğin “mega trendi” haline geleceğini görüyoruz. “Data Center 2025: Sınıra Daha Yakın” araştırmamız, teknolojiyi gerçek faydaya dönüştürebilmek için önceliğin yüksek gelir potansiyeli bulunan sınır bilişim modellerine verilmesi gerekliliğini ortaya koyuyor. Biz de bu alanda ürün ve çözümler üretmeye devam ediyoruz. 2025 yılında global veri trafiğinin günümüze göre 2,5 kat artması bekleniyor. Türkiye’de de aynı oranda bir artış bekleyebiliriz”
Otomasyonun Önemi Büyük
Türkiye’de Koç Holding başta olmak üzere kimi büyük şirketler evden çalışmayı kalıcı hale getirdiğini duyurdu. Sayının artması da beklenirken, bu durum dijital eko sistemde ne tür gelişmelere yol açabilir?
“Koç Holding, Türkiye’de özel sektörü temsil eden en büyük şirket. Koç Holding’in çalışanlarının yüzde 35’ini tamamen uzaktan çalışma sistemine geçirme konusundaki kararlılığı pek çok şirkete örnek olacak. Uzaktan çalışmayı kalıcı hale getiren başka kurumsal şirket örmekleri de hızlanıyor. Uzaktan çalışmaya temelli geçiş kararlarının alınmasıyla birlikte iş sürekliliği her zamankinden daha kritik bir konu haline geldi. Bu durum verilerde eş zamanlı bir büyüme ve veri merkezleri için de çok daha büyük bir talep yarattı. Veri merkezi yatırımlarında 2020’nin ilk 6 ayında 2019’un tamamında gerçekleşen yatırım miktarının üzerine çıkıldı. Bu kararı alan şirket ve kurumların rekabette öne çıkmak ve verimliliği artırmak için bilişim teknolojilerini iş süreçlerine entegre etmesi kritik önem taşıyor. Bugün tüm şirket ve kurumların özellikle de pandeminin hızlandırıcı etkisiyle dijital dönüşüm yatırımlarını artırdığını biliyoruz. Ancak dijital dönüşümün veri merkezi dönüşümüyle başlaması gerekiyor. Çünkü en küçük bir kesinti durumu bile şirketlerin tüm iş süreçlerinde aksamalara neden olabiliyor. Kesintisiz bir BT altyapı platformuna sahip olmak için bu yatırımları yaparken, veri merkezi dönüşümünü ön planda ele almak önemli. Şu an yaşadığımız pandemi koşullarında dünyada milyonlarca çalışan işlerini evlerinden sürdürürken veri merkezleri sayesinde çalışma süreçleri kesintisiz ilerleyebiliyor. Dolayısıyla iş sürekliliği, verimlilik, hız ve maliyet avantajları için dijital dönüşüm için veri merkezi dönüşümünü öncelikli ele almak gerekiyor.Yeni dönemde veri merkezleri alanında büyük verinin yönetilmesi, sürdürülebilirlik ve yetenek yönetimi öne çıkacak. Çözümler IoT, yapay zeka, makine öğrenimi ve akıllı şehirler gibi teknoloji ve trendlerle şekillenecek. Bugün veri merkezleri işletmelerin sürekli artan dinamik veri işleme, taşıma, depolama ve koruma ihtiyaçlarını karşılamak durumunda. IDC’ye göre, 2025 yılı itibarıyla veri merkezleri yaklaşık 175 zettabyte veri işleyecek (1 zettabyte, bir milyar terabyte veya bir trilyon gigabyte’a eşit). Pandemi döneminde edindiğimiz belli alışkanlıkların pandemi sonrasında da devam edeceğine inanıyoruz. Örneğin iş sürekliliği ve kesintisizliği sağlamak için şirketler uzaktan yönetim sistemlerini iş stratejilerine dahil etmeye devam edecek. Şirketler kendi tesislerinin otomasyon süreçlerini hızlandıracak. Veri merkezlerinin otomasyon ve görüntüleme sistemlerine yönelik yatırımların artmasını bekliyoruz. Şirketler, veri ve altyapılarının devamlılığı ve aynı zamanda maliyetten tasarruf için için bulut hizmetlerine daha çok ilgi gösterecek. Öte yandan Uptime Institute Intelligence tarafından son zamanlarda yayımlanan Pandemi Sonrası Veri Merkezleri araştırması ne yazık ki çoğu operasyonun pandemide büyük ölçüde kesintiye uğradığını ortaya koyuyor. Benzer durumları yaşamak istemeyen şirketler pandemi sonrasında hem mevcut veri merkezi yatırımlarını gözden geçirecek hem yeni veri merkezi yatırımlarını da artıracak.”
KOBİ’ler İçin Özel Yatırım Gerekli
Yerli firmalar da Türkiye’nin verisini yurt içinde tutmak için çeşitli yatırımlara imza atıyor? İlerleyen dönemde veri firmalarının sayısında ve yatırım miktarında ne tür değişiklikler beklenebilir?
“Küresel veri merkezi altyapısına 2020 yılında 188 milyar dolar son kullanıcı harcaması yapıldı. Rakamın 2021 yılında 200 milyar dolara çıkması bekleniyor. Dünyada veri merkezleri sayısı ve büyüklükleri ciddi bir artış gösteriyor. 2025’e kadar 40-50 bin metrekarelik büyüklükte veri merkezi sayısının 200-300’lerden 400-500’lere ulaşacağı tahmin ediliyor. Bunu Türkiye’de bulunan yaklaşık 100 bin metrekare veri merkezi büyüklüğü ile karşılaştırdığımızda, ülkemizde bu sektörün daha yeni gelişmekte olduğu aşikar. Dolayısıyla yatırım yapılacak bir alan olacaktır.
Türkiye, önümüzdeki yıl ve devamında kamu, finans, sağlık ve telekom sektörlerinde 5G sonrasında veri merkezi yatırımlarını daha da artıracak ve sektör hızlı bir şekilde büyümeye devam edecek. İster mega boyutlardaki veri merkezleri ister sınır bilişim (edge) uygulamaları olsun bilgi işlem sistemlerine olan ihtiyaç 2020 yılında olduğu gibi 2021 ve sonraki yıllarda da artarak devam edecek.
Öte yandan Avrupa ve dünya ölçeğinde bakıldığında özellikle bulut teknolojiler tarafında atılacak önemli adımlar olduğu görülüyor. Bulut tabanlı teknolojilere sorunsuz geçmek ve rekabetçi kalmak isteyen işletmeler için BT altyapılarının gücünü başarının temel taşı olarak görüyoruz.
Türkiye’de özellikle KOBİ’lerin dijital dönüşüme katılmasıyla birlikte veri merkezi ihtiyacı artacak. Kritik öneme sahip sektörlerde bilişim altyapısı öncelikli hale geldi. Ama bu noktada da gidilecek yol var. Özellikle savunma, kamu hizmetleri, telekomünikasyon, ulaşım ve enerji sektörlerinde bilişim altyapısı öncelikli. İçinde bulunduğumuz salgın hastalıklar, deprem, sel gibi her türlü acil durumda bu altyapıların kesintisiz hizmet verebilmesi gerekiyor. Hem dijital dönüşüm hem altyapı modernizasyonu ile tüm bunları sağlamak mümkün. Afetlere karşı yapılan hazırlıklardaki en önemli ayak, veri merkezlerinin herhangi bir sebeple erişilemez olmasını önlemek. Vertiv olarak kritik altyapılara hizmet sunma konusunda uzman bir şirketiz. Kesintisiz, kaliteli ve güvenli dijital yapılar için kurumlara sunduğumuz kesintisiz güç, termal yönetim, entegre ve altyapı izleme çözümlerimizle lokomotif görevine sahip sektör oyuncularının yanındayız. Ayrıca Türkiye’de veri merkezlerine, ‘Cazibe Merkezleri Programı’ kapsamında devlet destekleri ve teşvikleri sağlanıyor. Cazibe Merkezleri Programı, 24 ili kapsıyor. Cazibe Merkezleri Programı kapsamında yatırımcılar; veri merkezi enerji, fiber iletişim altyapısı, yatırım yeri tahsisi, faizsiz yatırım kredisi desteklerinden faydalanabiliyor. Destek için ANSI/TIA-942 veya Uptime Institute TIER-3 ya da üstü standardı lisans şartı var. Ayrıca veri merkezi yatırımlarının en az 5 bin metrekare beyaz alan içermesi gerekiyor. Kamuoyunda ‘sosyal medya yasası’ olarak bilinen düzenleme, 1 Ekim’de yürürlüğe girdi. Kanunda veri merkezleri konusunda da önemli bir madde yer aldı. Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılarına, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yükümlülüğü getirildi. Yani global sosyal ağ sağlayıcılarından Türkiye’de veri merkezi yatırımı yapması isteniyor. Bu maddeTürkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de tutma amacı ile kanuna eklendi. Mevcut veri merkezlerinin işlerini büyütmesi ve gün geçtikçe artan sosyal medya verisi miktarı dolayısıyla yeni veri merkezleri yatırımları Türkiye’de artacak. Veri merkezleri sektörü Türkiye’de gelişime son derece açık bir sektör.”
Enerjinin Kesintisiz Sağlanması Hedefi
Vertiv’in 2021 yılı planları ve beklentileri nelerdir?
“Vertiv olarak 2020 yılı üçüncü çeyreğinde 1 milyar 162 milyon dolar değerinde net satış geliri açıkladık. Bu rakam geçen yılın aynı dönemine kıyasla 91 milyon dolarlık bir artışı ifade ediyor. Daha yüksek net satışlar özellikle bulut ve ortak yerleşim pazarı segmentlerindeki büyüme sayesinde gerçekleşti. EMEA bölgesel net satışlar, ortak yerleşim ve telekom sayesinde yakalanan güçlenme ile yüzde 24 arttı. APAC bölgesel net satışlarımız veri merkezlerindeki güçlenme, 5G projeleri ile yüzde 17 artış gösterdi.Pandeminin etkilerinin azalmasını beklediğimiz 2021 yılında sektör açısından büyümenin devam edeceğini tahmin ediyoruz. Vertiv olarak yatırımlarımıza ve büyümemize devam edeceğiz. Artan dijitalleşmeye paralel olarak 2021 yılında önceliklerimizden biri de veri merkezi dışında kalan sanayi, kesintisiz üretim süreçleri, kritik tesisler, çok şubeli yapılar gibi alanlarda hem bilgi işlem altyapısının tamamlanması hem enerjinin kesintisizliğini sağlamak olacak.”