Türkiye’de birçok rakibi bulunmasına rağmen tekel bir kurum gibi ücretli üyeleri tarafından konut ve otomobil piyasasında fiyatları belirleyen sahibinden.com ilanları, döviz kurundaki değişime rağmen artış trendini sürdürüyor. Konut ve otomobile yapılan fahiş zamların enflasyona etkisi 5 puana yaklaştı.
Konut ve otomobil 2020 yılında başlayan Covid-19 salgını ile beraber ciddi bir daralmaya gitti. Konut sektöründe inşaat maliyetleri yüzde 100’ün üzerinde artış gösterdi. Ana sebep, üretimin durması, tedarik zincirinin bozulması. Demir başta olmak üzere inşaatlarda kullanılan 100’den fazla kaleme zam üzerine zam geldi. Buna bir de çimento ihracında yaşanan artış da eklenince, deprem ülkesi Türkiye’deki konut üretimi durma noktasına geldi.
Aynı üretim ve tedarik sıkıntısı otomotiv sektöründe de yaşandı. Çip krizi ile başlayan ardından otomobilde bulunan tüm parçalara sirayet eden üretim krizi, otomobil fiyatlarında anlaşılamaz noktalara gelinmesine sebep oldu.
Her ortamda zam yapılıyor
2021 yılında dolar Türk Lirası karşısında yüzde 78 oranında değerlendi. 100 bin dolar olan bir evin fiyatı 178 bin dolar olmak yerine, sahibinden.com ilanlarında oluşan piyasa fiyatlaması nedeniyle 250 bin dolara yükseldi. Öte yandan 250 bin dolar olan konutun fiyatı dolar kurunun 18 TL olduğu günlerde TL ile değil döviz ile satılmaya başlandı, dolar kuru 14 TL bandına gerileyince konutun fiyatı bu kez yeni yıl ile 270 bin dolara yükseltildi. Yani dolar düşse de konut fiyatına yapılan zam, tüm fiyatlama oranlarından daha yüksek oldu.
Otomobilde de durum değişmedi. Sahibinden.com’da fiyat belirleme tekelciliği nedeniyle 2021 yılı başında değeri 500 bin TL olan bir otomobil 2021’in sonunda 1 milyon TL’ye ulaştı. 2022’nin Ocak ayında ise otomobilin fiyatı 1.2 milyon TL bandına çekildi. Yapılan zam da araç bulunamaması bahanesi ile izah edilmeye başlandı.
Fiyatlar artarak devam ediyor
Türkiye’de her yıl boşanma ve evlilik nedeniyle 1 milyon yeni konuta ihtiyaç var. Aynı şekilde ülkede iş ve aile ihtiyaçları nedeniyle her yıl 300 ile 400 bin yeni otomobil ihtiyacı da bulunuyor. Yabancıya konut satışı, önlenemeyen enflasyon, döviz kurlarındaki artışa paralel olarak, Türkiye’de bulunan 9 milyonu aşkın mülteci de eklenince konut ve otomobilde çok yüksek oranda zamlar artarak devam ediyor.
Ne zaman gündeme alınacak
Bir internet sitesitinin tekel olarak konut ve otomobil fiyatlarını belirlemesi, üstelik bunun enflasyonu artırması, beraberinde döviz kurunu yükseltmesi dünyada pek eşi olmayan bir örnek. Fakat Türkiye’de bu hal yıllardır seyrini artarak devam ettiriyor. Yetkililerin ise konuyu ne zaman gündeme alacakları belirsizliğini koruyor.